Hi Taksin nga Harangdon (Thai: สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช, rtgsSomdet Phra Chao Taksin Maharat,[lower-alpha 1] About this sound pamati-a ) o kundi man Hadi han Thonburi (Thai: สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี, rtgsSomdet Phra Chao Krung Thon Buri;[lower-alpha 2] ginyano nga Tsinino: 郑昭; minat-an nga Tsinino: 鄭昭; pinyin: Zhèng Zhāo; Teochew: Dên Chao; Vietnames: Trịnh Quốc Anh 鄭國英;[3] Abril 17, 1734 – Abril 7, 1782) amo an uusa là nga Hadi han Ginhadi-an han Thonburi. Usá hiyá nga nasunod kan Ekkathat ngan nagin namuno hiyá han pagpagawás han Siam tikang han pag-okupar han Birmano katapos han Ikaduha nga Kahulog han Ayutthaya han 1767, ngan han sinmunod nga paghiusa han Siam katapos ini mailarom hin pipira nga mga warlord. Gintukod niya an syudad han Thonburi nga amo an bag-o nga pamunuan o kapital, kay an syudad han Ayutthaya haros kompleto nga ginbungkag han mga nagsalakay. An iya ginhadi-an mayda damo nga mga gera; nag-away hiya nga hunongon in mga bag-o nga pag-invadir han mga Birmano ngan paglupig han amihan nga Thai nga ginhadi-an han Lanna, an mga Lao nga prinsipalidad, ngan in naghahatag hin kataragman nga Cambodia.

Taksin nga Harangdon
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
Hadi han Thonburi
Istatuwa ni Taksin nga Harangdon ha Palasyo Hat-Sung (Wat Khung Taphao), Lalawigan han Uttaradit, Thailand.
Hadi han Thonburi
Paghadì 28 Disyembre 1767 – 6 Abril 1782
Pagkoronar 28 Disyembre 1767
Nag-uná Ekkathat (ugsa han kahulog han Ayutthaya)
Nagsunod Buddha Yodfa Chulalok
(Rama I)
Sugbong Hadi Inthraphithak
Natawo 22 Marso 1734(1734-03-22)
Ayutthaya, Ginhadi-an han Ayutthaya
Namatay 7 Abril 1782 (edad 48)
Phra Racha Wang Derm, Thonburi, Ginhadi-an han Thonburi
Inasaw-an Prinsesa Batboricha
Anak 30 nga mga anak[1]
Panimalay Thonburi nga dinastiya
Amay Yong Saetae (Zheng Yong)[2]
Iroy Nok-lang (ha urhe Phithak Thephamat)
Relihiyon Buddhismo

Bisan man kun gera an nakakaon han dako nga bahin han panahon ni Taksin, dako gihapon an iya pag-atupag ha politika, pagdumara, ekonomiya, ngan an kaupayan han nasod. Nagbandilyo hiya hin negosyo ngan nagpadukwag hin mga relasyon ha langyaw nga mga kanasoran upod hini an Tsina, Bretanya, ngan an Nederlandes. Nagpahimo hiyá hin mga dalan ngan nagpa-ukab hin mga kanal. Gawas hin pag-ayad ngan pagbalik hin mga templo, naningkamot gihapon an hadi nga banhawon an literatura, ngan pipira nga mga sanga hin arte sugad han drama, pintura, arkitektura ngan mga handicraft. Nagpagawás gihapon hiyá hin mga surundon para han pagkolekta ngan pag-arreglo hin mga pipira nga mga sinurat basi maipadayag an edukasyon ngan mga pag-aram ha relihiyon.

Nabihag hiya hin kudeta ngan ginbitay hiya ngan ginsundan han iya sangkay nga hi Maha Ksatriyaseuk nga linmingkod han trono ngan nagtukod han Ginhadi-an han Rattanakosin ngan han Chakri nga Dinastiya, nga tikang hadto amo an naghadi han Thailand. Ha pagkilala han iya ginbuhat para han mga Thai, gintaga-aan hiya han titulo nga Maharat (An Harangdon).

Mga anak

igliwat

Hi Hadi Taksin mayda 21 ka anak nga lalake ngan 9 ka anak nga babaye nga an mga ngaran hira[1]

  • Prinsipe Chui, an Prinsipe Inthra Phithak (Atubangan nga Palasyo)
  • Prinsipe Noi
  • Prinsipe Amphawan (Ha urhe Mr. Wan)
  • Prinsipe Thatsaphong (Ha urhe Ginoo Phong Narin)
  • Prinsipe Narenthra Ratchakuman (Ha urhe Ginoo Narenthra Racha)
  • Prinsipe Thatsaphai (Ha urhe Ginoo Inthra Aphai)
  • Prinsipe Suphanthuwong (Ha urhe Mr. Men)
  • Prinsesa Pancha Papi
  • Prinsipe Sila
  • Prinsesa Komon
  • Prinsesa Buppha
  • Prinsipe Singhara
  • Prinsipe Lek
  • Prinsesa Samli Wan (Ha urhe Chao Chom Manda Samli)
  • Prinsipe Onnika (Ha urhe Mr. Nu Dam)
  • Prinsesa Praphai Phak
  • Prinsesa Sumali
  • Prinsipe Thamrong
  • Prinsipe Lamang (Ha urhe Ginoo Sombatban)
  • Prinsesa Sangwan
  • Prinsipe Khanthawong
  • Prinsipe Mekhin
  • Prinsipe Isinthon
  • Prinsipe Bua
  • Prinsipe (Waray ngaran)
  • Prinsipe Nu Daeng
  • Prinsesa Sut Chatri
  • Prinsipe Noi (Ha urhe Ginoo han Nakhon Si Thammarat)
  • Prinsipe Thong In (Ha urhe Ginoo han Nakhon Ratchasima)

Mga tigaman

igliwat

Mga kinutlo

igliwat
  1. 1.0 1.1 ธำรงศักดิ์ อายุวัฒนะ (in Thai). Bangkok: สำนักพิมพ์บรรณกิจ. p. 490. ISBN 974-222-648-2. 
  2. Lintner, p. 112
  3. Trần Trọng Kim, Việt Nam sử lược, vol. 2, chap. 6

Mga pinambasaran

igliwat