Sinirangan Bisayas

(Ginredirect tikang ha Sinirangan nga Kabisay-an)

An Sinirangan nga Kabisay-an (tinatawag gihapon nga Sinirangan Bisayas) o gintatawag liwat nga Rehiyon 8 amo an nagbubug-os han dagko nga isla han Leyte ngan han Samar kaupod an Biliran ngan pipira pa nga gudti nga isla. Amo liwat ini in usa han duha nga Rehiyon han Pilipinas nga waray kahipid nga Rehiyon nga an giutan mao an tuna, kaparehas ini han Rehiyon han MIMAROPA. May-ada hin unom (6) nga probinsya an Rehiyon VIII, amo an Biliran, Eastern Samar, Leyte, Northern Samar, Western Samar, ngan Southern Leyte ug pito (7) nga mga syudad amo an mga syudad nga Ormoc, Baybay, Maasin, Calbayog, Catbalogan, Borongan ngan an Syudad han Tacloban nga amo an sentro nga syudad han Rehiyon. May populasyon ini nga rehiyon naabot hin 3,912,936 an kabug-usan sumala 2010 nga senso.

Rehiyon VIII

Sinirangan nga Kabisay-an
Tikang igbaw patu-o: Tulay San Juanico, Pintados Festival, Biliran shirt, Sts. Peter and Paul Cathedral ha Syudad san Calbayog, Blanca Aurora falls ha San Jorge, Mesa de Palapag, The Obilisk[1], Mac Arthur park ha Syudad han Tacloban
Tikang igbaw patu-o: Tulay San Juanico, Pintados Festival, Biliran shirt, Sts. Peter and Paul Cathedral ha Syudad san Calbayog, Blanca Aurora falls ha San Jorge, Mesa de Palapag, The Obilisk[1], Mac Arthur park ha Syudad han Tacloban
Mapa han Pilipinas ginpapakita han Rehiyon VIII
Mapa han Pilipinas ginpapakita han Rehiyon VIII
Grupo han Isla Visayas
Sentro Tacloban, Leyte
Langyab
 • Total 21,562.9 km2 (8,325.5 sq mi)
Molupyo (2010)
 • Total 3,912,936
Zona hin oras PST (UTC+8)
Probinsya 6
Mga Syudad 7
Mga Munisipalidad 136
Barangays 4,390
Mga Representante han Distrito: 12
Yinaknan Winaray (Lineyte-Samarnon), Cebuano, Inabaknon

Tulo an lumad nga yinaknan ha Sinirangan nga Kabisay-an. Ini amo an Winaray, Sinugboanon, ngan Inabaknon.

Heograpiya

igliwat
 
Mapa-Politikal han Sinirangan nga Kabisay-an

An San Bernardino Strait amo an nagbubulag han Eastern Visayas tikang ha isa han Luzon ug an Surigao Strait naman an ngadto dapit ha norte nga parte han Mindanao. An iba pa nga isla han Visayas ginbubulag han dagat han Camotes, an dapit sinirangan naman nga parte han rehiyon amo an direkta nga atubang hiton kadagatan han Pasipiko. Naabot hin 2,156,285 ka ektarya ug 7.2% han kabug-usan nga katunaan han nasod.[2]

May-ada duha ka klase hin klima nga nag-aagi hini nga rehiyon base han sistema nga Corona nga kasipikasyon:[3]. Ikaduha nga klase (Type II) ngan Ikaupat nga klase (Type IV). An type II amo an panahon nga mas damo iton mauran nga adlaw ug mga bulan han tuig nga may pinakadamo nga uran an rehiyon, tikang Nobyembre ngadto ka Enero. An Samar ngan Leyte amo an sugad hini an klase han klima. Tikang naman Pebrero nada han Mayo asya iton panahon nga sobra ug kulang iton pag-uran hanbug-os nga tuig, may-ada la naiihap nga haliputay iton mamara nga panahon. An weste nga parte han Leyte ngan an tikang naman ha Motiong Samar ngadto ha San Isidro ha Norte han Samar an may-ada ikaupat nga klase hin klima.

Katunaan

igliwat

An Sinirangan nga Kabisay-an hin usa nga rehiyon han pag-urumhan. An kadak-an nga produkto amo an humay, abaka, mais, copra, tam-is o asukar ngan saging. 52% hiton kabug-usan han tuna in klasipikado nga kagugub-an. Usa liwat ini nga rehiyon nga may-ada eksport han isda. May-ada gihapon mga mineral nga diposito ini nga rehiyon sugad han chromite, uranium, bulawan (gold), silver, manganese, magnesium, bronse, nickel, coal, limestone, pyrite ngan baras ug batilis nga pwede minahon. Damo kaupay iton enerhiya tikang ha geothermal ngan supisyente nga kinukuhaan han tubig nga kinahanglanon han gudti ug dagko nga industriya.

Kultura ngan Arte

igliwat

Mga Lengguwahe

igliwat

An Winaray nga Binisaya amo an pinulongan nga gamit han isla han Samar nga Leyte. An Abaknon nga pinulongan tumikang ha mga molupyo han Capul ha Norte han Samar, amo in waray kaparehas nga yinaknan ha bug-os nga rehiyon. An Cebuano nga Binisaya amo naman an gamit han dako nga parte han Leyte tikang Weste, sentro ug ha katimugan nga parte han Leyte.

Mga Sayaw

igliwat

Damo nga klase hin sayaw an makikit-an hini nga Rehiyon. Tikang ha Kuratsa (Curacha)[4], amo an sayaw han panguyab, Amenudo, Cha-cha, ngan an Tinikling nga sayaw nasudnon han Pilipinas amo in nagtikang liwat hini nga rehiyon.

Musika

igliwat

An mga Waray-waray hin mga maghilig gihapon ha musika nga kadam-an hiton ira mga kanta pinaagi hin mga istoryahanon, usa nga pamuso an "Dandansoy" ngan an "Iroy nga Tuna" hin kanta han pagiging makabungtohanon.

Pagbahinbahin ha Politika

igliwat
Probinsya Kapital Populasyon
(2000)
Kahaluag
(km²)
Dens. han pop.
(ha tagsa km²)
  Biliran Naval 140,274 555.4 252.6
  Eastern Samar Borongan 375,822 4,339.6 86.6
  Leyte Tacloban 1,592,336 5,712.8 278.7
  Northern Samar Catarman 500,639 3,498.0 143.1
  Samar Catbalogan 641,124 5,591.0 114.7
  Southern Leyte Maasin 360,160 1,734.8 207.6

Mga Nalalakip nga Syudad

igliwat

Mga kasarigan

igliwat
  1. http://www.communitrip.com/philippines/catbalogan/sights/the_obelisk.html
  2. "Archived copy". Ginhipos tikang han orihinal han 2012-02-11. Ginkuhà 2012-12-01.CS1 maint: archived copy as title (link)
  3. "Archived copy". Ginhipos tikang han orihinal han 2012-11-18. Ginkuhà 2012-12-01.CS1 maint: archived copy as title (link)
  4. http://tagaloglang.com/Filipino-Culture/Philippine-Dances/kuratsa-or-curacha.html

Mga Sumpay ha Gawas

igliwat