Sinirangan Bisayas
An Sinirangan nga Kabisay-an (tinatawag gihapon nga Sinirangan Bisayas) o gintatawag liwat nga Rehiyon 8 amo an nagbubug-os han dagko nga isla han Leyte ngan han Samar kaupod an Biliran ngan pipira pa nga gudti nga isla. Amo liwat ini in usa han duha nga Rehiyon han Pilipinas nga waray kahipid nga Rehiyon nga an giutan mao an tuna, kaparehas ini han Rehiyon han MIMAROPA. May-ada hin unom (6) nga probinsya an Rehiyon VIII, amo an Biliran, Eastern Samar, Leyte, Northern Samar, Western Samar, ngan Southern Leyte ug pito (7) nga mga syudad amo an mga syudad nga Ormoc, Baybay, Maasin, Calbayog, Catbalogan, Borongan ngan an Syudad han Tacloban nga amo an sentro nga syudad han Rehiyon. May populasyon ini nga rehiyon naabot hin 3,912,936 an kabug-usan sumala 2010 nga senso.
Rehiyon VIII Sinirangan nga Kabisay-an | |
|---|---|
|
Tikang igbaw patu-o: Tulay San Juanico, Pintados Festival, Biliran shirt, Sts. Peter and Paul Cathedral ha Syudad san Calbayog, Blanca Aurora falls ha San Jorge, Mesa de Palapag, The Obilisk[1], Mac Arthur park ha Syudad han Tacloban Tikang igbaw patu-o: Tulay San Juanico, Pintados Festival, Biliran shirt, Sts. Peter and Paul Cathedral ha Syudad san Calbayog, Blanca Aurora falls ha San Jorge, Mesa de Palapag, The Obilisk[1], Mac Arthur park ha Syudad han Tacloban | |
 Mapa han Pilipinas ginpapakita han Rehiyon VIII | |
| Grupo han Isla | Visayas |
| Sentro | Tacloban, Leyte |
| Langyab | |
| • Total | 21,562.9 km2 (8,325.5 sq mi) |
| Molupyo (2010) | |
| • Total | 3,912,936 |
| Zona hin oras | PST (UTC+8) |
| Probinsya | 6 |
| Mga Syudad | 7 |
| Mga Munisipalidad | 136 |
| Barangays | 4,390 |
| Mga Representante han Distrito: | 12 |
| Yinaknan | Winaray (Lineyte-Samarnon), Cebuano, Inabaknon |
![Tikang igbaw patu-o: Tulay San Juanico, Pintados Festival, Biliran shirt, Sts. Peter and Paul Cathedral ha Syudad san Calbayog, Blanca Aurora falls ha San Jorge, Mesa de Palapag, The Obilisk[1], Mac Arthur park ha Syudad han Tacloban](http://commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=war&wpDestFile=Eastern_Visayas.png){kind=link}
Tulo an lumad nga yinaknan ha Sinirangan nga Kabisay-an. Ini amo an Winaray, Sinugboanon, ngan Inabaknon.
Heograpiya
igliwat
An San Bernardino Strait amo an nagbubulag han Eastern Visayas tikang ha isa han Luzon ug an Surigao Strait naman an ngadto dapit ha norte nga parte han Mindanao. An iba pa nga isla han Visayas ginbubulag han dagat han Camotes, an dapit sinirangan naman nga parte han rehiyon amo an direkta nga atubang hiton kadagatan han Pasipiko. Naabot hin 2,156,285 ka ektarya ug 7.2% han kabug-usan nga katunaan han nasod.[2]
Klima
igliwatMay-ada duha ka klase hin klima nga nag-aagi hini nga rehiyon base han sistema nga Corona nga kasipikasyon:[3]. Ikaduha nga klase (Type II) ngan Ikaupat nga klase (Type IV). An type II amo an panahon nga mas damo iton mauran nga adlaw ug mga bulan han tuig nga may pinakadamo nga uran an rehiyon, tikang Nobyembre ngadto ka Enero. An Samar ngan Leyte amo an sugad hini an klase han klima. Tikang naman Pebrero nada han Mayo asya iton panahon nga sobra ug kulang iton pag-uran hanbug-os nga tuig, may-ada la naiihap nga haliputay iton mamara nga panahon. An weste nga parte han Leyte ngan an tikang naman ha Motiong Samar ngadto ha San Isidro ha Norte han Samar an may-ada ikaupat nga klase hin klima.
Katunaan
igliwatAn Sinirangan nga Kabisay-an hin usa nga rehiyon han pag-urumhan. An kadak-an nga produkto amo an humay, abaka, mais, copra, tam-is o asukar ngan saging. 52% hiton kabug-usan han tuna in klasipikado nga kagugub-an. Usa liwat ini nga rehiyon nga may-ada eksport han isda. May-ada gihapon mga mineral nga diposito ini nga rehiyon sugad han chromite, uranium, bulawan (gold), silver, manganese, magnesium, bronse, nickel, coal, limestone, pyrite ngan baras ug batilis nga pwede minahon. Damo kaupay iton enerhiya tikang ha geothermal ngan supisyente nga kinukuhaan han tubig nga kinahanglanon han gudti ug dagko nga industriya.
Kultura ngan Arte
igliwatMga Lengguwahe
igliwatAn Winaray nga Binisaya amo an pinulongan nga gamit han isla han Samar nga Leyte. An Abaknon nga pinulongan tumikang ha mga molupyo han Capul ha Norte han Samar, amo in waray kaparehas nga yinaknan ha bug-os nga rehiyon. An Cebuano nga Binisaya amo naman an gamit han dako nga parte han Leyte tikang Weste, sentro ug ha katimugan nga parte han Leyte.
Mga Sayaw
igliwatDamo nga klase hin sayaw an makikit-an hini nga Rehiyon. Tikang ha Kuratsa (Curacha)[4], amo an sayaw han panguyab, Amenudo, Cha-cha, ngan an Tinikling nga sayaw nasudnon han Pilipinas amo in nagtikang liwat hini nga rehiyon.
Musika
igliwatAn mga Waray-waray hin mga maghilig gihapon ha musika nga kadam-an hiton ira mga kanta pinaagi hin mga istoryahanon, usa nga pamuso an "Dandansoy" ngan an "Iroy nga Tuna" hin kanta han pagiging makabungtohanon.
Pagbahinbahin ha Politika
igliwat| Probinsya | Kapital | Populasyon (2000) |
Kahaluag (km²) |
Dens. han pop. (ha tagsa km²) | |
|---|---|---|---|---|---|
|
Biliran | Naval | 140,274 | 555.4 | 252.6 |
|
Eastern Samar | Borongan | 375,822 | 4,339.6 | 86.6 |
|
Leyte | Tacloban | 1,592,336 | 5,712.8 | 278.7 |
|
Northern Samar | Catarman | 500,639 | 3,498.0 | 143.1 |
|
Samar | Catbalogan | 641,124 | 5,591.0 | 114.7 |
|
Southern Leyte | Maasin | 360,160 | 1,734.8 | 207.6 |
Mga Nalalakip nga Syudad
igliwatMga kasarigan
igliwat- ↑ http://www.communitrip.com/philippines/catbalogan/sights/the_obelisk.html
- ↑ "Archived copy". Ginhipos tikang han orihinal han 2012-02-11. Ginkuhà 2012-12-01.CS1 maint: archived copy as title (link)
- ↑ "Archived copy". Ginhipos tikang han orihinal han 2012-11-18. Ginkuhà 2012-12-01.CS1 maint: archived copy as title (link)
- ↑ http://tagaloglang.com/Filipino-Culture/Philippine-Dances/kuratsa-or-curacha.html
Mga Sumpay ha Gawas
igliwat- Rolly's Vintage View Websayt ni Dr. Rolando Borrinaga mahitungod han kaagi ngan kasaysayan han Sinirangan nga Kabisay-an
- EVIS.net
| Mga Rehiyon ngan Lalawigan han Kabisay-an | |
| Katundan nga Kabisay-an: | Aklan · Antique · Capiz · Guimaras · Iloilo · Negros Occidental |
| Butnga nga Kabisay-an: | Bohol · Negros Oriental · Siquijor · Sugbo |
| Sinirangan nga Kabisay-an: | Biliran · Eastern Samar · Leyte · Northern Samar · Samar · Southern Leyte |
 | Usa ka turók ini nga barasahon. Dako it imo maibubulig ha Wikipedia pinaagi han pagparabong hini. |