Felipe II han Espanya

Mayda impormasyon hini nga artikulo nga aada han Iningles nga bersyon nga angay ighubad ha Winaray
Mayda impormasyon hini nga artikulo nga aada han Kinatsila nga bersyon nga angay ighubad ha Winaray

Hi Felipe II (21 Mayo 1527 – 13 Septyembre 1598), nga gin-agnayan "nga Mahuyo" (Kinatsila: el Prudente), amo an Hadì han Espanya[lower-alpha 1] (1556–98), Hadì han Portugal (1581–98, ha ngaran nga Felipe I, Filipe I),[1] Hadì han Napoles ngan Sicilia (nga-duhá tikang han 1554), ngan jure uxoris nga Hadì han Inglaterra ngan Irlanda (didâ han iya pagka-asawa kan Reyna Mary I tikang 1554–58).[2] Hiyá gihapon an Duke han Milan.[3] Tikang han 1555, hiyá an ginoó han Napulo-kag-Pito nga mga Lalawigan han Nederlandes.

Felipe II
Ritrato ni Felipe II nga ginhimo ni Sofonisba Anguissola nga nahamutang ha Museo del Prado, Madrid, Espanya
Paghadì 16 Enero 1556 – 13 Septyembre 1598
Nag-uná Carlos V
Nagsunod Felipe III
Hadì han Portugal ngan han Algarves
Paghadì 16 Abril 1581 – 13 Septyembre 1598
Gin-aklamar 16 Abril 1581, Tomar
Nag-uná Antonio (ginkatipa) o Henrique
Nagsunod Felipe III
Hadi han Inglaterra ngan Irlanda (jure uxoris)
Paghadì 25 Hulyo 1554 –
17 Nobyembre 1558
Nag-uná Mary I
Nagsunod Elizabeth I
Igkasi-monarka Mary I
Natawo 21 Mayo 1527(1527-05-21)
Palacio de Pimentel, Valladolid, Espanya
Namatay 13 Septyembre 1598 (edad 71)
El Escorial, Espanya
Paglubong El Escorial
Inasaw-an
Anak
Panimalay Habsburgo
Amay Carlos V, Holy Roman Emperor
Iroy Isabel han Portugal
Relihiyon Katolisismo Romano
Pirma Felipe II

Kilalado hiyá ha Espanya nga "Felipe el Prudente" ('"Felipe nga Mahuyo'"), an iya imperyo naglakip hin mga teritoryo ha tagsa kontinente nga nasabtan han mga Europeo, upod an Pilipinas nga gin-ngaranan ha dungog niya. Didâ han iya paghadì, inmabot an Espanya han kahitas'an han gahom ngan impluwensya hiní. Agsob tinatawag ini nga Bulawanon nga Edad. An darahonon nga, "an imperyo nga diin an adlaw dirì gud natúnod," gin-gamit han panahón ni Felipe ha pagpakita han katubtuban han iya dominyo.

Didâ han paghadì ni Felipe mayda mga lainlain nga pagkabangkarota han estado han 1557, 1560, 1569, 1575, ngan 1596. Bahin nga rasón hiní an pagdeklara hin paglugaring nga naghimò han Repúblika Olandesa han 1581. Usá nga matinuoron nga Katoliko hi Felipe nga kilalado gihapon han pagtirok hin expedisyon ha dagat patok han Protestante nga Inglaterra han 1588, an Armada Espanyol, nga waray magmalinamposon, tungod hin dako nga bahin hin mga bagyo nga mga dagko nga problema ha lohistiko.

Hi Felipe iginpahayag han Venesyano nga embahador nga hi Paolo Fagolo han 1563 nga "may pagkahalipot hin kahimo ngan pagkalidong-hin-nawong, nga mabusagbusag nga azul nga mga mata, baga hin nalabaw nga im-im, ngan baga hin limbahon nga pánit, kundi an iya kahimo ha bug-os nga pagsubay mahusay hin duro." Nagpadayon pagsiring an Embahador nga "Nagsusul-ot hiyá hin panapton nga maupay hin kaangay hin duro, ngan tanan nga iya ginbubuhat may pagkamaupay hin batasan ngan pagdará."[4]

Ritrato nga ginhimo ni Titian, c. 1550

Mga tigaman

igliwat
  1. An Espanya usá nga komposito nga monarkiya, ngan dugang ha pagin ikaduhá nga Felipe nga naghadì han Castilla, hiyá an syahan nga Felipe nga naghadì han Aragón ngan an ika-upat nga Felipe nga naghadì han Navarra.

Mga kasarigan

igliwat
  1. Ginhahatag gihapon an ngaran nga Felipe ha Kahadto nga Pinortuges
  2. Geoffrey Parker. The Grand Strategy of Philip II, (2000)
  3. Garret Mattingly. The Armada p. 22, p. 66 ISBN 0-395-08366-4
  4. Davis, James C. (1970). Pursuit of Power: Venetian Ambassadors' Reports on Spain, Turkey, and France in the Age of Philip II 1560–1600. New York: Harper & Row. pp. 81–82. https://archive.org/details/pursuitofpower00jame. 

Mga sumpay ha gawas

igliwat
Iton Wikiquote mayda tinirok nga mga puplonganon, darahonon o ginyakan nga nahanunungod han/kan:
  • The Grand Strategy of Philip II" Ginhipos 2007-03-10 han Wayback Machine
  • Letters of Philip II, King of Spain 1592–1597
  • Philip II of Spain (King of England)
  •   "Philip II" . Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. 1913.
  • Philip II Letter, 1578 Dec. 2. From the Collections at the Library of Congress
  • King Philip II Grant of Arms, 1566 Nov. 25. From the Collections at the Library of Congress
  • Letters of Philip II, King of Spain, 1592–1597 at L. Tom Perry Special Collections, Brigham Young University
  • Paul IV letter to Philip II, MSS 8489 at L. Tom Perry Special Collections, Brigham Young University


Felipe II han Espanya
Natawo: 21 Mayo 1527 Namatay: 13 Septyembre 1598
Mga titulo hin paghádì
Gin-unahan ni
Mary I
Hadì han Inglaterra ngan Irlanda (jure uxoris)
25 Hulyo 1554 – 17 Nobyembre 1558
upod kan Mary I
Ginsundan ni
Elizabeth I
Gin-unahan ni
Emperador Carlos V
Duke han Brabant, Limburg, Lothier ngan Luxemburgo;
Marquis han Namur; Konde Palatino han Borgonya;
Konde han Artois, Flanders ngan Hainaut

16 Enero 1556 – 6 Mayo 1598
Ginsundan ni
Isabel Clara Eugenia
Konde han Charolais
21 Septyembre 1558 – 6 Mayo 1598
Duke han Guelders;
Konde han Zutphen, Olanda ngan Zeeland

16 Enero 1556 – 26 Hulyo 1581
Repúblika Olandesa
Hadì han Napoles
1554–1598
Ginsundan ni
Felipe III han Espanya
Hadì han Espanya
1556–1598
Gin-unahan ni
Henrique
Hadì han Portugal ngan han Algarve
ginkatipa kan António

1581–1598
Bakante
An titulo kataposan nga ginkaptan ni
Francesco II Sforza
Duke han Milan
1540–1598
Espanyol nga realeza
Bakante
An titulo kataposan nga ginkaptan ni
Carlos I
Prinsipe han Asturias
1528–1556
Ginsundan ni
Carlos
Prinsipe han Girona
1527–1556